پایان نامه رابطه آمادگی برای تغییر و ابعاد سازمان یادگیرنده

چکیده

چالش های پیش روی سازمان ها ناشی از تغییرات محیطی، نیاز برای برقراری رفتارهای جدید به ویژه آمادگی برای تغییر را در آنها ایجاد نموده و مولفه های سازمان یادگیرنده، پاسخی به این نیاز است. هدف از این پایان نامه بررسی رابطه بین ابعاد سازمان یادگیرنده و آمادگی برای تغییر در واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی استان گیلان می باشد. این مطالعه از نظر روش توصیفی_ تحلیلی و از نظر روابط بین متغیرها همبستگی می باشد. جامعه آماری پژوهش حاضر اعضای هیئت علمی و کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی استان گیلان هست که در سال 1392 جمعا 1774 نفر می باشد. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران، 251 نفر محاسبه شد. ابزار جمع آوری داده ها در این مطالعه، دو پرسشنامه ابعاد سازمان یادگیرنده مارسیک و واتکینز DLOQ و پرسشنامه استاندارد گرایش به سوی تغییر دونهام و همکاران بوده است. بررسی پایایی ابزار از طریق محاسبه ضریب آلفا و بررسی روایی ابزار نیز با استفاده از دو روش روایی محتوایی و بر اساس روش تحلیل ساختارهای عاملی تاییدی و با استفاده از نرم افزار LISREL انجام گرفت. نتایج تحلیل عاملی تاییدی، ضرایب قابل قبولی برای هر یک از شاخصهای سازه های ابعاد سازمان یادگیرنده و گرایش به سوی تغییر را نشان دادند. به منظور بررسی فرضیه ها از ضریب همبستگی با استفاده از نرم افزار 18 SPSS استفاده شد و روابط معنی دار آماری برای کلیه فرضیات آماری بدست آمد. نتایج تحقیق نشان داد که بین متغیرهای ابعاد سازمان یادگیرنده و آمادگی برای تغییر رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد.

کلمات کلیدی: سازمان یادگیرنده، آمادگی برای تغییر، دانشگاه آزاد اسلامی

اهمیت و ضرورت تحقیق

درک رابطه میان ابعاد یک سازمان یادگیرنده و آمادگی برای تغییر هم از نظر عملیاتی- اجرایی و هم از جنبه نظری اهمیت دارد. در بعد نظری، سازمان یادگیرنده به عنوان یک پیش نیاز برای آمادگی تغییر بایستی مورد مطالعه قرار گیرد تا فرایند مدیریت تغییر از طریق تأمین اطلاعات سودمند و به روز، بهبود یابد، در بعد عملیاتی و اجرایی اطلاعات حاصله می تواند در شکل گیری سیاست ها و روش هایی مفید باشند که محیط سازمانی مثبت و پویایی را برای ایجاد تغییر خلق و احتمال موفقیت آن را افزایش دهند. در سازمان های یادگیرنده، افراد تنها برای انجام وظایف خود تربیت نمی شود؛ بلکه برای انجام فعالیت های خود در عین رضایت، خلاقیت و روحیه تیمی آموزش داده شده و هویت و شخصیت و استقلال از ویژگی های مورد تاکید برای آن ها در این سازمان ها محسوب می گردد. سازمان یادگیرنده اساس توسعه و بهبود سازمانی برای یک کشور در حال توسعه محسوب شده و مزیت عمده آن توانایی ارتقاء دانش، مهارت ها و ظرفیت برای تصمیم گیری است.

سازمان یادگیرنده به عنوان مقدمه ای برای آمادگی نسبت به تغییر، فهم جدید و عمیق تری از فرآیند تغییر فراهم آورده و بخش از یک رابطه علت و معلولی آزمون شده بین سازمان یادگیرنده و آمادگی به تغییر است.

سازمان های آموزشی به طور عام و دانشگاه ها و دانشکده ها نیز مصون از تغییرات محیطی نبوده و ناچارند برای حفظ، بقا و رشد و توسعه، خود را با محیطشان تطبیق دهند. چالش های پیش روی مؤسسات آموزش عالی، از قبیل کاهش نرخ اشتغال دانش آموختگان، افزایش تعداد دانشجویان، تقاضا برای اثربخشی بیشتر آموزش ها، جهانی شدن و به تبعان افزایش رقابت و بازار محوری، یک حس قوی برای برقراری رفتارهای جدید مؤسسات آموزش عالی به ویژه آمادگی برای تغییر را در آن ایجاد نموده و ویژگی یادگیرندگی، بهبود تطبیقی و پویایی، پاسخی به این حس نیاز قوی است. مطابقت سازمانی دانشگاه با الزامات سازمان یادگیرنده، در تقابل با ثبات، تمرکز و انعطاف ناپذیری قرار گرفته و به چابکی این نهاد و در عین حال رفتارهای کنشگرانه با عاملان و ذینفعان محیطی به منظور کسب بالاترین و والاترین ارزش های مادی و غیرمادی منجر می گردد.

تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیرهای تحقیق

سازمان یادگیرنده

تعریف مفهومی: یادگیری سازمانی مجموعه ای از اقدامات سازمانی مانند کسب دانش، توزیع اطلاعات، تفسیر اطلاعات است که به صورت آگاهانه و غیر آگاهانه بر تحولات مثبت سازمانی اثر می گذارد.

تعریف عملیاتی: منظور از سازمان یادگیرنده در این پژوهش میانگین نمرات کسب شده از پاسخ به سؤالات 1 تا 21 پرسشنامه سازمان یادگیرنده هست.

خلق فرصت های یادگیری مستمر

تعریف مفهومی: یادگیری یک فعالیت مستمر در هنگام کار از طریق ایجاد فرصت هایی برای آموزش، رشد و ارتقای افراد، در نظر گرفته می شود.

تعریف عملیاتی: منظور از خلق فرصت های یادگیری مستمر در این پژوهش میانگین نمرات کسب شده از پاسخ به سؤالات 1 تا 3 پرسشنامه سازمان یادگیرنده هست.

ارتقا پرسشگری و گفتمان

تعریف مفهومی: افراد مهارت های استدلال سازنده را برای ابراز عقاید، توانایی گوش کردن و گفتگو و مباحثه با افراد دیگر را می آموزند و در جهت ایجاد فرهنگ پرسش و پاسخ، دریافت بازخورد، آزمایش و به کارگیری تجربیات خود در سازمان تلاش می کنند.

تعریف عملیاتی: منظور از ارتقا پرسشگری و گفتمان در این پژوهش میانگین نمرات کسب شده از پاسخ به سؤالات 4 تا 6 پرسشنامه سازمان یادگیرنده هست.

ترغیب همکاری و یادگیری گروهی

تعریف مفهومی: تلاش سازمان در جهت استفاده از گروه ها برای دستیابی به روش های متنوع سازمان دهی می شود.در گروه ها روحیه همکاری افراد باهم و مشارکت آن ها باهم فرهنگ سازی می شود.

تعریف عملیاتی: منظور از ترغیب همکاری و یادگیری تیمی در این پژوهش میانگین نمرات کسب شده از پاسخ به سؤالات 7 تا 9 پرسشنامه سازمان یادگیرنده هست.

ایجاد سامانه های کسب و اشتراک دانش

تعریف مفهومی: یادگیری در سازمان نیازمند برقراری سامانه هایی است که کسب، اشتراک و حفاظت از یادگیری را امکان پذیر می کنند. یکی از راه های دستیابی به این هدف، انجام اقدامات مبتنی بر فناوری است که باعث می شود سازمان بتواند سامانه هایی را مستقر سازد که افراد را به هم نزدیک کند تا کار خود را طراحی مجدد کنند، به روشی نظام مند برای نوآوری برنامه ریزی کنند و به نیروهای کار جهانی کمک کنند تا در فرهنگ های متفاوت به نحوی اثربخش تر یاد گیرند.

تعریف عملیاتی: منظور از ایجاد سامانه های کسب و اشتراک این پژوهش میانگین نمرات کسب شده از پاسخ به سؤالات 10 تا 12 پرسشنامه سازمان یادگیرنده هست.

توانمندسازی افراد برای بینش جمعی

تعریف مفهومی: کارکنان برای رسیدن به یک بینش مشترک عقاید هم را می پذیرند و تکمیل می کنند و از یکدیگر بازخورد می گیرند و در تصمیم گیری ها مشارکت زیادی دارند به طوری که افراد برای رسیدن به موقعیت مطلوب (کاری که باید انجام شود) انگیزه لازم را پیدا می کنند.

تعریف عملیاتی: منظور از توانمندسازی افراد برای بینش جمعی در این پژوهش میانگین نمرات کسب شده از پاسخ به سؤالات 13 تا 15 پرسشنامه سازمان یادگیرنده هست.

ارتباط سازمان با محیط

تعریف مفهومی: کارکنان تشویق می شوند که فعالیت هایشان را با محیط داخلی و خارجی سازمانشان ارتباط دهند. و با استفاده از تغییرات محیط و پیرامونشان کارشان را تنظیم می کنند. سازمان همواره با جامعه در ارتباط است و کارکنانشان را به اندیشیدن جامع و فراگیر تشویق می کنند.

تعریف عملیاتی: منظور از ارتباط سازمان با محیط در این پژوهش میانگین نمرات کسب شده از پاسخ به سؤالات 16 تا 18 پرسشنامه سازمان یادگیرنده هست.

رهبری استراتژیک برای یادگیری

تعریف مفهومی: مدل رهبران از یادگیری حمایت و پشتیبانی می کند، رهبران به طور استراتژیکی یادگیری را برای بهبود و توسعه کسب و کار به کار می برند.

تعریف عملیاتی: منظور از رهبری استراتژیک برای یادگیری در این پژوهش میانگین نمرات کسب شده از پاسخ به سؤالات 19 تا 21 پرسشنامه سازمان یادگیرنده هست.

آمادگی برای تغییر

تعریف مفهومی: آمادگی برای درک تغییر یک پدیده سطح انفرادی است که تحت تأثیر عناصر گرایشی، منطقی، ساختاری و کارکردی مجموعه کاری قرار می گیرد.

تعریف عملیاتی: منظور از آمادگی برای تغییر در این پژوهش میانگین نمرات کسب شده از پاسخ به سوالات21 تا 39 پرسشنامه در سطح فردی هست.

مؤلفه شناختی

تعریف مفهومی: جنبه های شناختی شامل میزان شناخت (درک) فردازتغییر و تمایل بهره گیری از آن در سازمان است.

تعریف عملیاتی: منظور از مؤلفه شناختی در این پژوهش میانگین نمرات کسب شده از پاسخ به سؤالات 24-25-28-34-35-39 پرسشنامه نگرش نسبت به تغییر درسطح فردی هست.

مؤلفه احساسی

تعریف مفهومی: جنبه عاطفی اشاره به تمایل فرد برای لذت بردن از تغییرات در یک سازمان است.

تعریف عملیاتی: منظور از مؤلفه احساسی در این پژوهش میانگین نمرات کسب شده از پاسخ به سؤالات 23-26-30-36-37-38 پرسشنامه نگرش نسبت به تغییر درسطح فردی هست.

مؤلفه رفتاری

تعریف مفهومی: جنبه های رفتاری به میزان انجام فعالیت های خاص توسط فرد به منظور حمایت از تغییرات جدید اشاره دارد.

تعریف عملیاتی: منظور از مؤلفه رفتاری در این پژوهش میانگین نمرات کسب شده از پاسخ به سؤالات 22-27-29-31-32-33 پرسشنامه نگرش نسبت به تغییر درسطح فردی هست.

فهرست عناوین اصلی پایان نامه

چکیده

فصل اول : کلیات تحقیق

فصل دوم : ادبیات و پیشینه تحقیق

بخش اول: سازمان یادگیرنده

مفهوم سازمان یادگیرنده

تاریخچه سازمان یادگیرنده

تعاریف سازمان یادگیرنده

رویکردهای سازمان یادگیرنده

تفاوت یادگیری سازمانی و سازمان یادگیرنده

ضرورت ایجاد سازمان یادگیرنده

عوامل مؤثر بر ایجاد سازمان یادگیرنده

ویژگی های سازمان یادگیرنده

مزایای سازمان یادگیرنده

نظریه ها و الگوهای سازمان یادگیرنده

نظرات سازمان یادگیرنده

سطوح سازمان های یادگیرنده

بخش دوم: آمادگی برای تغییر

مقدمه

مفهوم تغییر، تحول و تغییر بنیادی

ابعاد تغییر سازمانی

انواع تغییر

سطوح تغییر

مدل های تغییر سازمانی

دلایل تغییر

عامل های مؤثر بر تغییر سازمانی

مقاومت در برابر تغییر

عوامل مقاومت در برابر تغییر

مدیریت تغییر

استراتژی های اساسی برای مدیریت تغییر

مهارت های مدیریت تغییر

شیوه های اعمال تغییر و سبک مدیریت تغییر

پیش ران های مدیریت تغییر

واکنش و نگرش به تغییر

آمادگی برای تغییر

عوامل موثر در ایجاد آمادگی برای تغییر

کاربست آمادگی به تغییر در آموزش عالی

بخش سوم: مروری بر تحقیقات انجام شده

فصل سوم : روش اجرای تحقیق

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده ها

فصل پنجم : نتیجه گیری و پیشنهادها

پیوست ها

منابع و مآخذ

چکیدۀ انگلیسی

فهرست جداول، نمودارها، شکل ها