پایان نامه مقایسه اثر تصویرسازی توجه درونی و بیرونی بر اجرا و یادگیری یک تکلیف ردیابی

علم تمرین و آماده سازی ورزشکاران از علوم متنوع و مختلفی بهره می گیرد و مربی گری بر اساس اصول علمی در چند سال گذشته مقبولیت فزآینده ای را کسب کرده است. کاربرد اصول و یافته های روان شناسی برای بهبود و توسعه ی اجرای مهارت های ورزشی مورد تأکید بسیار زیادی قرار گرفته است. پژوهش حاضر که به مقایسه ی اثر تصویرسازی کانون توجّه بیرونی و درونی بر اجرا و یادگیری یک تکلیف ردیابی می پردازد، از لحاظ علمی و کاربردی حائز اهمیت می باشد و با توجّه به این که هم توجّه و هم تصویرسازی ذهنی به عنوان دو عامل مهم در بهبود اجرا و یادگیری محسوب می شوند و هم چنین به دلیل این که، تمرینات ذهنی دارای ویژگی های بارزی از جمله، بی خطر بودن، بی هزینه بودن، عدم نیاز به تجهیزات و مربی، عدم بروز خستگی و غیره دارد، بنابراین با توصیه به ورزشکاران به استفاده از تمرینات ذهنی، می توان در هزینه ها، تسهیلات، نیروی انسانی و غیره صرفه جویی نمود. در نتیجه، این شیوه تمرینی جهت یادگیری سریع مهارت های جدید، افزایش اعتماد به نفس و کنترل اضطراب و استرس بسیار اهمّیت دارد.

محقّق در این پایان نامه در نظر دارد که اثر تمرین ذهنی و کانون توجّه را تواماً بر روی اجرای یک تکلیف ردیابی در دانشجویان دختر رشته ی تربیت بدنی بررسی کرده و این مسئله را به اثبات برساند که اگر توجّه بیرونی مؤثرتر و کاراتر از توجّه درونی است، آیا اگر تصویرسازی ذهنی کانون توجّه توسط آزمودنی ها اجرا شود، باز هم این برتری به اثبات خواهد رسید و آیا موجب بهبود اجرا و اجرای یادگیرنده ها خواهد شد.

لذا ضرورت انجام تحقیق حاضر در راستای تحقیقات ناکافی که در این زمینه، صورت گرفته، می باشد و از این جهت بررسی آن احساس می شود، زیرا این امر دارای کاربردهای آموزشی مفیدی بوده و نتایج این تحقیق برای مربیان و ورزشکاران به ویژه ورزشکاران رشته های حرکتی ظریف از جمله تیراندازی، تنیس روی میز، دارت و غیره بسیار مفید و ارزشمند خواهد بود و این افراد می توانند اثرات مضاعف آن را بر اجرا و یادگیری مهارت های ورزشی مشاهده نمایند. هم چنین با توجّه به این که تمامی تحقیقاتی که در داخل و خارج کشور صورت گرفته، اکثراً به طور جداگانه تصویرسازی و کانون توجّه درونی و بیرونی را مورد تحقیق و بررسی قرار داده اند، لذا بررسی پایان نامه حاضر از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده، تا بتوان نتایج آن را در نهایت به شرایط واقعی و میدانی نیز تعمیم داد. بنابراین یکی از مهم ترین ویژگی این پژوهش، نو و بدیع بودن آن می باشد. به طور کلّی، به دلیل اهمّیت و نقش بسیار مهم تصویرسازی و کانون توجّه بر بهبود اجرا و یادگیری ورزشکاران و هم چنین به دلیل کمبود مطالعات صورت گرفته در این زمینه، محقق را بر آن داشت تا به بررسی این پژوهش بپردازد.

تعاریف مفهومی و عملیاتی

تصویرسازی ذهنی

عبارتست از تجربه هوشیار با استفاده از تمام حواس برای ایجاد یا بازآفرینی یک تجربه در ذهن. در این تحقیق تصویرسازی عبارت از تجسّم اجرای تکلیف ردیابی یک هدف نوری در ذهن، به مدت 120 ثانیه می باشد.

تصویرسازی ذهنی چیست؟

تصویرسازی ذهنی را می توان به عنوان یک آگاهی شبه حسّی و تجربه شبه ادراکی در شرایطی که محرّک ایجادکننده تجربه حسّی و ادراکی وجود ندارد در نظر گرفت.

تصویرسازی ذهنی، تکرار پنهانی یک عمل، بدون انجام حرکات جسمانی.

تصویرسازی ذهنی، تجربه ی هوشیار با کمک تمام حواس، برای بازآفرینی یک تجربه در ذهن می باشد.

تصویرسازی ذهنی، به مفهوم تجسّم نمودن اجرای موفقیّت آمیز یک مهارت حرکتی و یا تصویری آرام بخش در ذهن، بدون هیچ گونه تمرین بدنی و تجربه خارجی است.

تصویرسازی ذهنی، فرآیندی است که فرد از طریق آن صحنه ها یا تصاویری را در ذهن خود می بیند و حس می کند.

تصویرسازی ذهنی را یک فرآیند تجربه هوشیار در نظر می گیرند.

کانون توجّه

هدایت توجّه به جنبه ها یا نشانه های ویژه در موقعیّت اجرا که با نگه داشتن خواست های توجّه در محدوده ظرفیت، اجرا را بهتر می کند. در این تحقیق هدایت توجّه فرد از طریق تصویرسازی ذهنی به محرّک های مربوط می باشد.

توجّه:

درگیری هوشیار و ناهوشیار در فعالیّت های شناختی و یا حرکتی قبل، در حین و بعد از اجرای مهارت ها. در این تحقیق منظور از توجّه، چشم پوشی از محرّک های نامربوط و اضافی در ذهن و انتخاب یک محرّک (هدف نوری یا نوک انگشت دست عمل کننده) می باشد.

دستورالعمل کانون توجّه درونی:

نوعی دستورالعمل که توجّه اجراکننده را به سمت شکل حرکت یا اندام های اجراکننده معطوف می کند. در این تحقیق تصویرسازی توجّه به نوک انگشت دست راست مورد نظر بوده است.

دستورالعمل کانون توجّه بیرونی:

نوعی دستورالعمل آموزشی که توجّه اجراکننده را به سوی نتایج حرکت یا اثرات حرکت انجام گرفته، معطوف می کند. در این تحقیق تصویرسازی توجّه به حرکت هدف نوری، مورد نظر بوده است.

تکلیف ردیابی:

تکلیفی که در آن اجراکننده، حرکت یک شیء را دنبال می نماید. در این تحقیق، آزمودنی یک هدف نوری متحرّک را در صفحه رایانه با سرعت 40 دور در دقیقه در ذهن خود تعقیب نموده است.

آزمون یادداری:

روشی است که برای تعیین میزان وقوع یادگیری استفاده می شود. در این پژوهش، میزان حفظ اطلاعات دریافتی توسط فرد در طول 120 ثانیه و آزمون 40 دور در دقیقه در پس آزمون (یادداری فوری) و 72 ساعت بعد (یادداری تأخیری) پس از آخرین جلسه تمرین مورد اندازه گیری قرار گرفت.

دستگاه تعقیب سنج چرخان: دستگاهی است که برای سنجش هماهنگی چشم و دست مورد استفاده قرار میگیرد. این دستگاه با الگوبرداری از روی مشابه خارجی آن، که توسط شرکت لافایت ساخته شده است، طراحی گردیده است.